Kijken naar het hoogbegaafde kind en aansluiten bij zijn behoefte
Als je werkt met kinderen van welke leeftijd dan ook, is het van groot belang om te weten welke behoefte het hoogbegaafde kind heeft. Wil jij goed aansluiten met je benadering, je aanbod, therapie, vragen, etc.? Dan is het nodig te weten wat er speelt. Soms is dat best veel en een complexe puzzel.
Soms weet je niet waar je moet beginnen en wat waar bij hoort. Bij het ontwikkelen van onze opleidingen kwamen wij tot de conclusie dat het handig is om daar een handvat bij te hebben. Zeker als het gaat om hoogbegaafde kinderen kan het heel handig zijn om alle informatie uit te rafelen tot de essentie.
Wij maakten dus een handvat dat we ‘Het hoogbegaafde kind in beeld brengen’ noemden. Het is een lijst waarbij we je helpen om naar alle mogelijk belangrijke invalshoeken te kijken. Als je alles in kaart hebt gebracht, eventueel met ouders, kind en andere betrokkenen, dan kan jij goed aan de slag met het kind. Als de omgeving hier goed mee omgaat, dan kan ook het kind zelf zijn behoeften en eigenschappen leren kennen en respecteren, ermee leren omgaan en ze waarderen.
Op de lijst staan belangrijke kenmerken en aandachtspunten opgesomd zodat je er geen vergeet. In de lijst kun je knelpunten, opvallende momenten, uitspraken, etc. noteren. Ook kan je direct met elkaar vastleggen wat er mogelijk zou kunnen helpen. Een aanpassing in de benadering, een hulpmiddel voor de begeleider of het kind, etc.
De lijst kan ook gebruikt worden om in eerste instantie, of bij een verandering, in gesprek te gaan met ouders of andere betrokkenen bij het kind. Het kan aanknopingspunten geven voor de herkenning, begeleiding, aanbod en opvoeding.
Wat zit er allemaal in deze lijst en waarom?
Natuurlijk start alles in eerste instantie met de zijnskenmerken. Ons favoriete onderdeel bij het signaleren en begeleiden van hoogbegaafde kinderen. Je kent vast onze zijnscirkel al? Zo niet, dan kan je de poster altijd downloaden bij onze website.
Verder is er naast het zijnsluik natuurlijk een denkluik, waarbij wij ons op het model van Renzulli en Monks baseren. Als je dit model niet kent, het is makkelijk te vinden op internet. Het model brengt in beeld hoe hoogbegaafdheid een samenspel is van intelligentie, creativiteit en gedrevenheid. Allemaal kenmerken die voortkomen uit een uitgebreid netwerk van cognitieve verbindingen in de hersenen.
Wat verder belangrijk is en waarover steeds meer kennis wordt gedeeld, zijn de overexcitabilities van Dabrowski. Het zijn prikkelgevoeligheden die niet zo zeer leiden tot ‘overprikkeling’ maar die noodzakelijk zijn om tot ontwikkeling te komen. Soms zijn deze strijdig met ons aanbod of met onze benadering. Heel erg belangrijk om deze te bekijken. Uiteraard hebben we hier een korte uitleg bij geschreven.
Ook verder kijken naar onder andere de behoefte van het hoogbegaafde kind
En verder kijken we naar de ‘balans in prikkels’, naar de ‘basisbehoeften’, naar ‘het zelfbeeld’, de ‘locus of control’ en de ‘mindset’. De manier waarop het kind de wereld ervaart en de mensen om hem heen zijn behoorlijk van invloed op zijn ontwikkeling. Het bepaalt hoe een kind naar zichzelf kijkt, naar zijn kunnen, naar hoe dat komt, etc. Het reflecteren en internaliseren van hulp, nieuwe vaardigheden etc. zijn sterk afhankelijk van de persoonlijke ervaringen met de omgeving.
We zien deze kenmerken en aandachtspunten daarom vaak bij hoogbegaafde kinderen voorbij komen. Soms als een knelpunt maar vaak ook als een kracht, die soms wel negatief wordt benaderd door de omgeving. Aanpassingen zijn vaak nodig om tot bloei te komen. We doelen er hierbij niet op dat het kind op zijn wenken bediend moet worden. We willen wel graag een omgeving waarin het kind kan groeien en bloeien op zijn eigen manier.
Het in kaart brengen van het kind met al deze aspecten gaat je echt een eind op weg helpen bij het bieden wat nodig is. Neem het er ook regelmatig bij als je samen met het kind aan het werk bent. Kijk samen terug, stel je plan bij en maak er vooral een fijne relatie van!!!!