Jarenlang werkte ik in de jeugdgezondheidszorg en sprak ik ouders over hun kinderen. Voor allerlei problemen had ik adviezen paraat, of we maakten een begeleidingsplan. Er ontstond vaak meer inzicht, of grip, soms ook echt een oplossing… Maar geregeld was dit nog niet voldoende, of zelfs helemaal niet helpend. Ik vond dat dan heel naar, want het was wel waar ik het voor deed. Het geeft een goed gevoel als een ander geholpen is en weer verder kan. Ik wist alleen niet altijd welke hulp of welk advies ik dan kon geven.

Als ik daar nu op terug kijk weet ik beter wat ik toen miste. Veel van dat inzicht is ontstaan tijdens mijn opleiding over hoogbegaafdheid. Juist door meer te leren over kinderen die zich anders ontwikkelen en wat anders nodig hebben kon ik met een nieuwe blik naar de heersende opvoedideeën, adviezen en het gedrag van kinderen kijken. En dat bracht mij meer dan alleen de expertise over hoogbegaafdheid.

Dat vind ik nu dan ook de mooiste bijkomstigheid van mijn studie en werk: beter kunnen kijken achter het gedrag van kinderen, en dan passender kunnen adviseren en begeleiden. En ik weet dat veel mensen die vergelijkbaar werk doen hetzelfde willen. 

Het gedrag van kinderen in de praktijk

Een aantal voorbeelden uit de praktijk. Krijg jij wel eens te maken met soortgelijke zorgen en vragen?

  • Jacob was al twee jaar zindelijk maar sinds hij op school zit plast hij in zijn broek…
  • Baby Yasmine huilt heel veel, ook in de wieg, de wandelwagen of in de box. Alleen als ik haar draag op mijn arm en ze kan rondkijken is ze rustig.
  • Mick is zo tegendraads en koppig, we worden er wanhopig van
  • Gloria van 5 jaar heeft enorme driftbuien en kan urenlang boos blijven
  • Bij mijn dochter Joy moet ik altijd alles helemaal uitleggen
  • Thijs is wel erg gevoelig en onzeker, hoe moet dat straks op de middelbare school…
  • Zina heeft al vanaf haar derde fantasievriendjes, is dat normaal?
  • Timo kon al vroeg goed praten maar nu hij 3 is stottert hij opeens.
  • Tijdens een MDO vraag ik me wel eens af waarom ouders zo’n ander kind zien thuis dan de leerkrachten op school

Nu ik de zijnskenmerken en problemen van hoogbegaafde kinderen ken, weet ik dat ik bij zulke opmerkingen en vragen door moet vragen. Het kan dan gaan om een kind met een ontwikkelingsvoorsprong, een hoogbegaafd kind. En dan is er wel wat anders nodig dan de gangbare weg, de gangbare adviezen die bij andere kinderen wel werken.

 

Wat ik nu zou doen

Bij Jacob zou je kunnen vragen naar zijn vroege ontwikkeling en wat hij van school verwachtte voor hij daar was begonnen. Bij Yasmine valt op dat ze rustig wordt van bij haar ouders zijn en de mogelijkheid hebben om rond te kijken. Ouders zouden kunnen kijken hoe ze reageert als er meer te zien is vanuit de box of het bed. Deze moeder ging voor de box de kleding strijken zodat haar dochter daarnaar kon kijken.

Mick wilde meer ruimte en zelfcontrole: hij mocht vaker een keuze maken en daardoor gingen zijn ouders serieuzer nemen wat zei. De ouders van Gloria vonden dat ze niet meer de leeftijd had voor zulke ongecontroleerde buien, ze vroegen zich af of het kon wijzen op een stoornis. Uitleg over intensiteit bij hoogbegaafde kinderen (hoogbegaafdheid was al eerder vastgesteld) en door zelf anders te gaan reageren op haar intense emoties namen de driftbuien af.

Voor alle duidelijkheid: dat betekent natuurlijk nog niet meteen dat alle kinderen van de voorbeelden hoogbegaafd zijn! Wel is het een aanleiding om hierop door te vragen. En het mooie daarvan is, ook als er verder geen signalen van hoogbegaafdheid naar voren komen, door beter te kijken naar het gedrag van kinderen en door te vragen leer je het gedrag van het kind wel vaak beter te begrijpen. En dat helpt weer met het beter aansluiten van je advies en begeleiding.

Wil jij weten wat die kenmerken zijn? Welke problemen en zorgen ouders vaak hebben? Welke vragen je kunt stellen als je hierop wilt doorvragen, en welke adviezen je dan wel kan geven? In ons nieuwe instrument Drie stappen bij hoogbegaafdheid kom je dit allemaal tegen.

Ik zou er zelf destijds heel blij mee zijn geweest. Met dat in ons achterhoofd hebben we het gemaakt: wat jou helpt om het inzicht te krijgen dat nodig is, én het te kunnen toepassen in je werk.

Ook als je niet direct een instrument wilt hebben, dan is het goed om te merken dat je nu nog leest en jezelf aan het informeren en verdiepen bent. Dat is waardoor je verder komt en steeds beter leert kinderen goed te begeleiden. En dat verdienen deze kinderen, alle kinderen!

Om je meer te verdiepen hebben we ook een aantal blogs en vlogs die interessant voor je zijn. Deze inspiratie vind je op onze site.

Heel specifiek zijn de vlog ‘Kijken achter het gedrag’ en de ‘Lezing: JGZ en hoogbegaafdheid’ heel interessant.