Vroegsignaleren is iets waar de kinderopvang een belangrijke rol in speelt. Die rol wordt ook steeds meer opgepakt in de sector. En vaak gaat de aandacht dan eerst uit naar achterstanden en problemen (in gedrag of opvoeding).
Een nieuwe blik is om ook ontwikkelingsvoorsprong in de kinderopvang te gaan signaleren. Dit om problemen in gedrag, welzijn en ontwikkeling en opvoeding vóór te zijn. Zoals uit veelvuldig onderzoek naar voren komt, ook op dit gebied is vroegsignalering van cruciaal belang!
We hebben een checklist ontwikkeld die is bedoeld om je handvatten te geven om dit te doen. Bijvoorbeeld op welke momenten en op welke manieren die signalering plaats kan vinden.
Eerder schreven we al een blog met tips voor signaleren in een kinderopvanggroep, een blog over het waarom van vroege signalering en maakte we een vlog over de zijnskenmerken. Deze blogs en vlog kan je goed gebruiken als je met deze checklist of het onderwerp ontwikkelingsvoorsprong aan de slag gaat.
Ontwikkelingsvoorsprong in de kinderopvang
Contact met ouders:
Ouders hebben (soms onbewust) veel informatie over de ontwikkeling van hun kind. Als professionals in de kinderopvang kennis hebben over ontwikkelingsvoorsprong kunnen zij deze signalen oppikken en doorvragen bij ouders. Hiermee is een kind al vlot ‘gezien’ en kunnen ouders geïnformeerd en ondersteund worden.
Denk bijvoorbeeld aan een kennismakings- of intakegesprek met ouders, maar ook bij de dagelijkse overdracht en bij andere gesprekken kunnen signalen van ouders (en andersom) opgepikt worden.
Zorgen om gedrag van kinderen:
Het komt voor dat er zorgen ontstaan over gedrag van kinderen op de groep. Met kennis over ontwikkelingsvoorsprong kan er ook vanuit deze invalshoek gekeken worden naar oorzaken van gedrag. Denk aan niet meer naar de opvang willen, teruggetrokken gedrag, clownsgedrag, niet luisteren, thuis ontploffen of moeite met slapen na een opvangdag. Maar ook het idee hebben dat er meer inzit, maar dat een kind dit niet laat zien op de groep.
Juist ook de kennis over ontwikkelingsvoorsprong bij de pedagogisch coach, zorg coördinator of intern begeleider is dan van belang om passende begeleiding te kunnen geven. Anders mis je een juist beeld van de oorzaak van gedrag dat vaak voorkomt bij deze kinderen. En heb je dus ook snel een verkeerde interpretatie en oplossing.
Ons instrument Pientere Peuters geeft je veel houvast bij de signalering.
Indeling van de groepen:
Door de wettelijke basis zijn kinderopvanggroepen altijd ingedeeld op leeftijd: baby, dreumes of peuter of 0-4 jaar. We zien regelmatig dat het omgaan met ontwikkelingsgelijken noodzaak is voor kinderen met ontwikkelingsvoorsprong. Dit wordt belemmerd door de leeftijdsindeling. Kijk naar mogelijkheden voor kinderen die hier baat bij hebben om eerder naar een volgende groep te kunnen gaan. Of werk samen met een BSO voor de peuters die geen ontwikkelingsgelijken meer hebben in de groep.
Activiteitenaanbod en materialen:
Er zijn steeds meer organisaties die werken met een VE-methode. Dat biedt houvast en kinderen met een (kans op) taalachterstand worden hiermee ondersteund.
Echter, voor kinderen met ontwikkelingsvoorsprong zijn de activiteiten van een te eenvoudig niveau. Het denken en de woordenschat zijn bij deze kinderen al veel verder ontwikkeld. Gebruik de thema’s en activiteiten, maar geef er voor hen een verdieping aan. Met de juiste kennis in huis is dit zeker te organiseren door professionals.
Ook uitdagende materialen kun je vinden bij BSO of school bijvoorbeeld, maar ook door creatief gebruik te gaan maken van al aanwezig materiaal. Schaf dus materiaal aan waarmee op verschillende manieren gewerkt kan worden.
Op onze blogs en vlogs pagina staan wat video’s over het gebruik van materialen. Maar ook andere inspiratie.
Deskundigheidsbevordering:
Er gaat, zoals eerder aangegeven, veel aandacht uit naar achterstanden. Er is weinig kennis over ontwikkelingsvoorsprong, ook bij partners in de omgeving. Draag dan ook zorg voor beschikbaarheid van informatie, boeken en folders bijvoorbeeld. Bekijk wie er in de omgeving kennis heeft over het onderwerp (de sociale kaart). Dit is van belang om naast medewerkers ook de ouders hierin te kunnen ondersteunen.
Op onze downloadpagina vind je boekentips en een overzicht met onderzoekers en hulpverleners per provincie. Ook vind je hier folders, posters en ander voorlichtingsmateriaal.
Wil je een expert op je locatie? Denk dan eens aan het opleiden van een gemotiveerde medewerker, coach of zorg coördinator. De Expertopleiding is praktisch van opzet, met een goede theoretische basis. Schroom niet contact op te nemen als je meer wilt weten of vragen hebt.